علت دلهره و اضطراب چیست؟

شاید اولین‌ جایی که همه ما دلهره و اضطراب را تجربه کردیم جلسه امتحانات مدرسه بوده باشد، گاهی این اضطراب به ما کمک می‌کرد که حتی عملکرد بهتری در آزمون‌ها داشته باشیم چراکه کمتر می‌خوابیدیم و دیرتر خسته می‌شدیم اما در مقابل، دانش‌آموزانی هم بودند که به علت دلهره و اضطراب تمرکز خود را از دست می‌دادند و عملکرد ضعیفی در امتحان داشتند. روان‌پزشکان معتقدند که دلهره و اضطراب هم می‌تواند دلایل طبیعی و غیرطبیعی داشته باشد، و اگر علت آن از نوع غیر طبیعی باشد حالت بیمارگونه داشته و شخص بایستی تحت مراقبت پزشک قرار گیرد. ما این مطلب از مجله مد‌نویس را به بررسی علت دلهره و اضطراب چیست اختصاص داده‌ایم، پس برای شناخت این علل ادامه‌ مقاله را مطالعه کنید.

اضطراب و دلهره چیست؟

اضطراب در واقع احساس خطر نسبت به موضوعی است که هنوز اتفاق نیافتاده و وجود خارجی ندارد. این احساس خطر بیشتر در ذهن انسان‌ها اتفاق میافتد و مربوط به آینده است. به افرادی که در مورد بیشتر مسائل روزمره زندگی، احساس نگرانی و دلهره دارند مضطرب می‌گویند. اما اضطراب و دلهره می‌تواند هم طبیعی باشد و هم غیر طبیعی. اضطراب طبیعی که بیشتر افراد آن را تجربه می‌کنند ناشی از اتفاق ناخوشایندی است که در زندگی فرد پیش می‌آید.  برای مثال فردی که دچار بیماری خطرناکی شده است دچار اضطراب در مورد آینده سلامتی خود می‌شود و این امری طبیعی است. اما شخصی که از دیر رسیدن فرزندش به خانه مضطرب شده و بدترین اتفاق‌ها را حدس میزند، دچار اضطراب غیرطبیعی بوده و این احساس برای خود و اطرافیانش آزاردهنده است.

علت دلهره و اضطراب چیست؟

ابتلا به دلهره و اضطراب دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که ترس و داشتن احساسات منفی در مورد اتفاقات آینده یکی از رایج‌ترین آن‌ها است. ترس از مردن، اعتماد به نفس پایین، و احساس ناتوانی از دیگر عواملی هستند که به ایجاد دلهره و اضطراب می‌توانند کمک ‌کنند. یکی دیگر از دلایلی که در مبحث علت دلهره و اضطراب چیست باید گنجانده شود، نحوه زندگی اجتماعی افراد است. امروزه به دلیل شرایط اقتصادی بد و درگیری‌های فکری، بیشتر افراد دچار مشکلات روحی و استرس هستند که همین موضوع باعث تشدید دلهره و اضطراب می‌شود. داشتن اضطراب و دلهره شاید در ابتدا به نظر موضوعی ساده برسد اما ممکن است به اندازه‌ای روی شما تأثیر بگذارد که دچار بیماری‌های روحی و روانی شوید.

وراثت و اضطراب

همانطور که در بخش علت دلهره و اضطراب چیست به آن اشاره کردیم رخ دادن اضطراب می‌تواند به عواملی چون استرس‌های محیطی و تغییراتی در فرآیند مغز بستگی داشته باشد. به عبارتی دیگر علت اصلی بروز اضطراب هنوز مشخص نیست، اما می‌توان گفت که عوامل وراثتی و ژنتیک نیز بی‌تأثیر نیستند. در تحقیقاتی که برروی افراد مضطرب انجام داده بودند دریافتند برخی از افراد مبتلا به اضطراب دارای سابقه خانوادگی هستند، زیرا اضطراب نیز مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون از طریق DNA منتقل شده و باعث بروز اختلال در نسل‌های بعدی می‌شود.

انواع اختلال‌های اضطرابی

اضطراب در افراد به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند، در بعضی افراد با علائم جسمی و در برخی دیگر با علائم روانی. اختلال‌های اضطرابی شامل موارد زیر می‌شوند:

 وسواس فکری

این نوع از اضطراب در نتیجه‌ی فکری استرس‌زا و ناخوشایند در فرد ایجاد می‌شود و به طور مداوم به سراغ فرد‌ می‌آید و شخص برای فرار از رنج و ناراحتی ناشی از آن به انجام یک رفتار تکراری مشغول می‌شود. مانند گردگیری مکرر خانه و وسایل، شستن مداوم دست‌ها و …

 اضطراب منتشر

افرادی که به این نوع اضطراب مبتلا می‌شوند دائماً از اتفاقی که هنوز رخ نداده وحشت دارند و به دنبال یک اتفاق فاجعه‌بار هستند. استرس و اضطراب هیچ‌گاه از این افراد جدا نمی‌شود.

 پانیک

حمله پانیک نوعی از حس دلهره و اضطراب است که به صورت ناگهانی در افراد اتفاق می‌افتد. علائم این حمله شامل حالت تهوع، لرزش و افزایش ضربان قلب است. ژنتیک از جمله عوامل بروز حمله پانیک است. این حملات معمولاً به صورت دوره‌ای در افراد رخ می‌دهد.

 فوبیا

این نوع اضطراب تنها در صورت روبرویی فرد با منبع ترس و دلهره ایجاد می‌شود. این احساس می‌تواند نسبت به افراد، اشیا و یا ‌جانواران باشد. بیشتر افراد مبتلا به فوبیا از بیماری خود آگاهند اما کنترلی بر آن ندارند.

 ترس از اجتماع

این نوع نگرانی و اضطراب با احساس نگرانی شدید در موقعیت‌های اجتماعی روی می‌دهد. مورد تمسخر واقع شدن، ترس از حضور در جمع‌ و … از جمله موارد ترس از اجتماع هستند.

عوامل‌ نشان‌دهنده اضطراب

پس از بررسی اینکه علت دلهره و اضطراب چیست، حال نوبت آن است که با نشانه‌های بروز اضطراب آشنا شویم. این نشانه‌ها هم می‌توانند رفتاری باشند و هم فیزیکی.

عوارض فیزیکی اضطراب

افزایش ضربان قلب و تعریق جزو اولین نشانه‌های فیزیکی در افراد مضطرب است. اما اگر اضطراب در فرد به مدت طولانی ادامه پیدا کند ممکن است دچار احساس درد در قفسه سینه، تنگی نفس، بالا رفتن فشار خون و سردرد شود.

۱. درد شدید در معده

افرادی که به اضطراب و دلهره دچار می‌شوند معمولاً به درد در ناحیه معده مبتلا می‌شوند و علت آن اختلال در تولید هورمون‌هایی که بین مغز و اعصاب تعادل ایجاد می‌کند، است. اضطراب باعث تحریک دستگاه گوارش شده و افراد به بیماری‌های روده و معده دچار می‌شوند. اینگونه افراد باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند تا کمتر آسیب ببینند. غذاهای دارای فیبر و ورزش می‌تواند به این اشخاص در مواجهه با اضطراب کمک کند.

۲. کاهش سیستم ایمنی بدن

به طور کلی اضطراب و هرگونه اختلالی که به استرس و دلهره مربوط می‌شود باعث کاهش سیستم ایمنی بدن می‌شود. کاهش سیستم ایمنی هم، بدن را در برابر انواع بیماری‌ها ضعیف می‌کند. برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود از میوه‌ها، سبزیجات و غلات استفاده کنید و بدین ترتیب می‌توانید از عوامل بروز اضطراب نیز پیشگیری کنید.

۳. سردرد‌های طولانی و میگرن

اضطراب معمولاً باعث سردرد‌های تنشی که در ناحیه پشت سر و گردن هستند منجر می‌شود و در افرادی که سابقه میگرن دارند به صورت شدیدتر بروز می‌کند. برای جلوگیری از این سردردها می‌توانید از ورزش‌های آرامش‌بخشی مانند یوگا و مدیتیشن استفاده کنید.

عوارض رفتاری

عوارض و نشانه‌های رفتاری ناشی از بروز اضطراب در واقع همان عکس‌العملی است که افراد از خود نشان می‌دهند. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از استفاده بی‌رویه از مواد مخدر، داروهای آرامش بخش، مواد الکلی و پرخوری و…

درمان و پیشگیری از اضطراب

برای درمان و پیشگیری از اضطراب شیوه‌های درمانی زیادی وجود دارد که بنا به نوع اضطراب از آن استفاده می‌شود. دارودرمانی یکی از شیوه‌های درمان است که در آن از داروهای ضد افسردگی با دوز پایین توسط روان‌پزشک تجویز می‌شود. یکی دیگر از روش‌های درمان اضطراب روان درمانی است که در آن فرد مضطرب توسط روانشناس از طریق صحبت تحت درمان قرار می‌گیرد و ریشه اضطراب وی شناخته می‌شود. در این روش بیمار راه‌های کسب آرامش را یاد می‌گیرد.

اختلالات اضطرابی معمولاً قابل پیشگیری نیستند اما می‌توان با انجام برخی از امور آن‌ها را کنترل کرد:

•  مصرف محصولاتی که دارای کافئین هستند مانند قهوه، چای و نوشابه را به حداقل برسانید.
•  از مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌‌زا خودداری کنید.
•  مصرف بیش از حد شکلات روی فعالیت‌های مغزی تأثیر گذاشته و ممکن است که باعث افزایش اختلالات استرس و اضطرابی شود.
•  خودداری از استفاده برخی داروهای گیاهی و شیمیایی که استرس و اضطراب را افزایش می‌دهند. (داروها را با تجویز پزشک مصرف کنید)
•  ذهن خود را به افکار مثبت مشغول کنید.
•  در گروه‌ها و فعالیت‌های دوستانه شرکت کنید.
•  از بی‌برنامه بودن خودداری کرده و سعی کنید برنامه‌ریزی‌های روزانه داشته باشید.

امیدواریم که از این مطلب لذت برده باشید، خوشحال می شویم اگر نظرات خود را با ما در میان بگذارید و مدنویس را به دوستان خود معرفی کنید.