ذهن انسان به گونه‌ای آفریده شده است که بدون هیچ گونه مرزی می‌تواند تفکر و خیال‌پردازی کند و معمولاً در گذشته یا آینده سیر می‌کند و کمتر پیش می‌آید که درگیر زمان حال باشد. اما برای داشتن آرامش بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر در برخی از امور بایستی به مغز و ذهن خود استراحت داده و آن را از افکار اضافی پاک کرد تا تمرکز خود را برروی آن موضوع بالا ببرد. تمرینات زیادی در دنیا برای افزایش تمرکز ذهن وجود دارد که یکی از آنها ذهن آگاهی است. ذهن آگاهی علاوه بر افزایش تمرکز، باعث سلامتی ذهن و جسم، و همچنین پذیرش اتفاقات پیرامون ما بدون قضاوت کردن می‌شود. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با مفهوم و فواید ذهن آگاهی بیشتر آشنا شوید.
مفهوم ذهن آگاهی (Mindfulness)
ذهن اگاهی به معنی آزاد کردن ذهن از بند فکر و خیال و تمرکز بر زمان حال بدون هرگونه قضاوتی است. وقتی مهارت ذهن آگاهی داشته باشید دیگر اتفاقات و شرایط بر شما اثر نمی‌گذارند بلکه این شما هستید که آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهید. به عبارتی دیگر ذهن آگاهی توانایی انسان، در لحظه حضور داشتن و آگاهی از چیزی است که در زمان حال، در حال انجام است و اگر به آن دست یابید دیگر رخ دادن اتفاقی، نمی‌تواند واکنش سریع و لحظه‌ای شما بر اثر هیجانات را برانگیزد و کنترل احساسات در دستان خودتان خواهد بود. در نتیجه آرامش ذهنی و جسمی را برای شما به ارمغان می‌آورد.
برای مثال شما با تمرین ذهن‌آگاهی باید بتوانید هنگام ظرف شستن، مکالمه با همسر یا همکارتان، انجام امور اداری، شنیدن داستانی تکراری از زبان فرزندتان، هنگام رفتن به خانه با تاکسی و… تمام حواستان را به کار بگیرید و حتی برای یک لحظه هم از زمان حال و اتفاقاتی که در حال رخ دادن است دور نشوید.
فواید ذهن آگاهی
از جمله فواید ذهن آگاهی تأثیر برروی ذهن ما است اما نمی‌توان از قدرت و نیروی تأثیرآن بر جسم و روح نیز چشم‌پوشی کرد:
کاهش احساسات منفی
احساسات منفی معمولاً زمانی به سراغ ما می‌آیند که تنها می‌شویم. شاید برای آنکه اسیر افکار و احساسات منفی نشویم فرار از تنها بودن و با دیگران وقت گذراندن راه حل مناسبی باشد اما زمانی ممکن است به هر دلیلی نتوانیم کنار دوستانمان باشیم و یا خانواده‌مان نتوانند کنار ما باشند. بنابراین انجام تمرینات ذهن آگاهی می‌تواند ما را از این وضعیت نجات دهد. شخصی که به صورت مداوم تمرینات ذهن آگاهی را انجام می‌دهد به کنترل ذهن خود مسلط بوده و هر زمانی که افکار منفی به ذهنش هجوم آورند با مهارت‌های خود آنها را دور کرده و روی کارش متمرکز می‌شود.
افزایش اعتماد به نفس
همه ما توانایی‌هایی داریم که به دلیل چیره شدن افکار منفی در ذهنمان از آنها غافل هستیم و نقاط قوت خود را نمی‌بینیم. تمرینات ذهن آگاهی به شما این نیرو را می‌دهد که با استفاده از کنترل ذهن بیشتر به خودتان توجه کنید و در نتیجه اعتماد به نفس در شما افزایش می‌یابد و امید بیشتری نسبت به زندگی خواهید داشت.
کاهش اضطراب و خشم ناشی از آن
یکی از روش‌های انجام ذهن آگاهی مدیتیشن است، شما با استفاده از تمرینات مدیتیشن و تمرکز روی آنها می‌توانید برای دقایقی از افکار دنیای پیرامون خود دور شده و به آرامش برسید. با از بین رفتن استرس و رسیدن به آرامش خشم ما نیز از بین رفته و روحیه بهتری خواهیم داشت. به همین دلیل یکی از فواید ذهن آگاهی درمان افسردگی نیز است.
کاهش بیماری‌های قلبی
در دنیای امروزی که همه ما در آن زندگی می‌کنیم عوامل بیرونی زیادی وجود دارند که باعث افزایش استرس و در نتیجه ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود و همانطور که می‌دانید یکی از بزرگ‌ترین علل مرگ‌ومیر در سراسر دنیا بیماری‌های قلبی هستند. ذهن آگاهی با کاهش استرس شما و افزایش آرامش در زندگیتان شما را ابتدا از ابتلا به فشار خون و سپس بیماری‌های قلبی در امان نگه خواهد داشت.
خداحافظی با آلزایمر
تمرینات ذهن آگاهی با افزایش دقت و توجه ما به طور مستقیم روی حافظه ما تأثیر گذاشته و باعث افزایش آن می‌شود. یکی از تأثیرات و فواید ذهن آگاهی برروی حافظه ما از طریق افزایش تعداد سلول‌های خاکستری است که باعث می‌شود علاوه بر تقویت قوه ادراک، عمر سلول‌های مغزی شما نیز افزایش یابد و از زوال عقل و ابتلا به آلزایمر در امان باشید.
خواب راحت و آسوده
یکی دیگر از فواید ذهن آگاهی فراهم شدن خواب راحت برای شما است. افرادی که هنگامی که به رختخواب میروند و ذهنشان پر از افکار مزاحم است، نمی‌توانند به راحتی به خواب بروند. با انجام ذهن آگاهی، ذهن شما از افکار مثبت و منفی پاک شده و با آرامش به خواب می‌روید. آرامش ذهن شما همچنین باعث می‌شود که فضا و فرصت کافی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ایجاد شود. مغز ما هنگام خواب این اطلاعات را ذخیره کرده و همین موضوع باعث می‌شود که آنچه را که در طی روز یاد گرفتید راحت‌تر به بخش حافظه بلند مدت منتقل شود.
تقویت خلاقیت
ذهن آگاهی و تقویت خلاقیت رابطه مستقیمی باهم دارند. توجه و تمرکز به آنچه که در اطراف ما اتفاق می‌افتد باعث می‌شود که هوشیاری ما افزایش یافته و بینش متفاوتی نسبت به مسائل داشته باشیم، بنابراین ایده‌های بیشتری برای حل مسائل به ذهن ما خطور می‌کند. در تحقیقاتی که برروی ۲ گروه از افراد انجام داده بودند مشاهده شد گروهی که تمرینات ذهن آگاهی را انجام داده بودند، راه‌حل‌های بهتر و رضایت‌بخش‌تری نسبت به افرادی که این تمرینات را انجام ندادند، ارائه داده بودند. پس ذهن آگاهی به افزایش خلاقیت ما نیز کمک شایانی خواهد کرد.
پیشرفت و ترقی
زمانیکه مغز و ذهن ما از افکار اضافه و منفی پاک شود فرصت برای فکر کردن، یادگیری و پیشرفت فراهم می‌شود. ذهنی که از بند افکار بیهوده آزاد است راحت‌تر می‌تواند برنامه‌ریزی کند و در مسیر پیشرفت و ترقی قرار گیرد.
از دیگر فواید ذهن آگاهی عبارتند از:
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کاهش دردهای مزمن
- افزایش سلامت روان
- رشد ارتباطات اجتماعی افراد
- افزایش هوش هیجانی
تمرین ذهن آگاهی
در دنیای امروز که عواملی زیادی برای پریشانی ذهن و حواس‌پرتی وجود دارد شاید سخت به نظر برسد که بتوانیم به طور کامل، کنترل ذهن خود را در دست داشته باشیم و در زمان حال سیر کنیم اما با انجام تمریناتی ساده می‌توانیم این مهارت را بدست بیاوریم. در تمرینات ذهن آگاهی تنها کاری که باید انجام دهید این است از زمان حال غافل نشوید و از کوچکترین لحظاتی که سپری می‌شوند، حتی اگر تلخ و ناراحت‌کننده هستند، لذت ببرید. در ادامه شما را با چند تمرین ساده برای ذهن آگاهی آشنا می‌کنیم. شاید انجام آنها در روزهای اول سخت به نظر بیاید اما با تمرین مداوم، ملکه ذهن شما خواهند شد:
- به مدت چند دقیقه نفس عمیق بکشید. بهترین زمان انجام این تمرین زمانی است که صبح‌ها از خواب بیدار می‌شوید.
- به همه جزئیات پیرامون خود با دقت توجه کنید و یا آنها را یادداشت کنید. دکور محل کار خود، جزئیات مسیری که از محل کار به خانه می‌روید، طرح و نقش فرش زیر پایتان، همگی جزو مسائلی هستند که توجه به آنها سبب می‌شود تا در زمان حال باشید.
- به حواس ۵گانه خود دقت کنید. بوها، مزه غذاها، چیزی که می‌شنوید، آنچه که می‌بینید و لمس می‌کنید.
چه در جلسات کاری، دورهمی خانوادگی، و چه زمان ورزش و پیاده‌روی و یا هرگونه فعالیت دیگری سعی کنید تا این تمرین‌ها را انجام دهید و از حواس‌پرتی‌ها و پرش به زمان گذشته یا آینده در امان باشید و از فواید ذهن آگاهی بهره ببرید.
صمیمانه از شما سپاسگذاریم که تا به اینجا ما را همراهی کردید لطفا چنانچه احساس می کنید این مطلب برای دوستانتان نیز مورد نیاز است از طریق اشتراک گذاری مطلب (تصویر شبکه های اجتماعی در پایین و بالای صفحه) این مطلب را برای آنها ارسال کنید و حتما از قسمت امتیاز دهی امتیاز خود را برای این مطلب ثبت کنید، راستی شما هم تمریناتی درباره ذهن آگاهی بلد هستید؟ لطفا در قسمت نظرات برای مان بنویسید
