«از شنبه شروع می‌کنم» جمله‌ای که برای همه ما آشنا است و حداقل در طول زندگیمان یکبار از آن استفاده کرده‌ایم. شنبه‌ای که هرگز نمی‌آید راهی برای به تعویق انداختن کاری است که میل و انگیزه‌ای برای انجام آن نداریم. ما تا زمانیکه انجام کارهایمان را به تأخیر می‌اندازیم، استرس و فشار بیشتری را تحمل می‌کنیم و نه تنها اشتیاق و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهیم بلکه پس از مدتی به توانایی خود در انجام آن نیز شک می‌کنیم. شروع کاری که در آن انگیزه و جذابیتی وجود ندارد و باید به اجبار انجام شود برای همه ما آزاردهنده است، پس باید به دنبال روشی برای جذاب‌تر کردن این مسیر باشیم. در این مقاله از مجله مدنویس ابتدا نگاهی کلی به مبحث انگیزه داشته و سپس به معرفی روش‌های روان‌شناسی ایجاد انگیزه می‌پردازیم. برای آشنایی با این روش‌ها ما را تا پایان همراهی کنید.
انگیزه چیست؟
تعریف انگیزه از دیدگاه روان‌شناسان بستگی به مفاهیم نظری دارد. روان‌شناسانی چون فروید، مورفی و … انگیزه را مجموعه‌ای از متغیرهای پیچیده ارگانیزمی و محیطی می‌دانند که تأثیر آن‌ها برروی رفتار ما جهت دادن به احساسات است. به طور واضح‌تر، هرگونه نیروی عاطفی، احساسی، و اجتماعی که باعث تشکیل رفتاری در ما می‌شود را انگیزه می‌گویند. برای مثال خوش اندام بودن انگیزه‌ای برای افراد چاق است تا ورزش کنند و چربی‌های خود را از بین ببرند.
انواع انگیزه
۱. انگیزه درونی
انگیزه درونی به حالتی گفته می‌شود که ما برای انجام دادن کاری و یا رسیدن به خواسته و هدفمان از محرک‌های درونی تشویق به انجام آن‌ها می‌شویم. بیشتر کارها و عادت‌هایی که در اوقات فراغتمان انجام می‌دهیم از انگیزه‌های درونی نشأت می‌گیرند. ما این کارها را انجام می‌دهیم چون از انجامشان لذت می‌بریم و هیچگونه زور و اجباری در انجام آن‌ها بر ما وجود ندارد.
۲. انگیزه بیرونی
انگیزه بیرونی برعکس انگیزه درونی حالتی است که خود ما نقشی در آن نداشته و توسط محرک‌هایی که دیگران در ما ایجاد می‌کنند تشویق به انجام کاری می‌شویم. به عنوان مثال حقوق و دستمزدی که در محل کارمان دریافت می‌کنیم نوعی انگیزه بیرونی محسوب می‌شود که ما هرروز برای رفتن به محل کار از خواب بیدار شده و برای شروع یک روز دیگر آماده می‌شویم. بسیاری از وظایفی که ما در محل کارمان انجام می‌دهیم ناشی از هر دو نوع انگیزه می‌شوند اما گاهی پیش می‌آید که با وجود علاقه به شغل‌مان و دریافت حقوق کافی اما علاقه‌ای به انجام برخی از امور نداریم ولی ما مجبور به انجام آن‌ها هستیم زیرا به عنوان بخشی از وظایف کارمان، مسئولیت انجام آن را برعهده داریم و بایستی به نوعی در خودمان انگیزه‌ای برای انجامش به وجود بیاوریم.
روش‌های روان‌شناسی ایجاد انگیزه
-
اولویت‌بندی کنید
در روان‌شناسی ایجاد انگیزه اولویت‌بندی کردن کارها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ارزش کارهای خود را طبقه‌بندی کنید، اولویت را به کارهای مهم دهید و کارهای کم اهمیت‌تر را در طبقات پایین قرار دهید. با این کار زمان بیشتری را می‌توانید برای خود آزاد باشید و انگیزه برای انجام آن‌ها در شما افزایش می‌یابد. روان‌شناسی به نام تریسی که کتاب «راه‌های مؤثر برای ایجاد انگیزه» از او بسیار معروف شد، در کتاب خود به قانونی به نام قانون پارتو یا ۲۰-۸۰ اشاره کرده است. این قانون به شما می‌آموزد که ۸۰ درصد نتایج از ۲۰ درصد فعالیت‌ها ناشی می‌شود یا ۲۰ درصد مشتریان شما ۸۰ درصد سود شما را ایجاد می‌کنند. با استفاده از این قانون به راحتی می‌توانید کارهای خود را اولویت‌بندی کرده و انگیزه ایجاد کنید.
*دفتر برنامه ریزی طرح یونیکورن
-
به خودتان پاداش دهید
پاداش به خود در روان‌شناسی ایجاد انگیزه نوعی انگیزه درونی محسوب می‌شود که می‌تواند شما را در مسیر موفقیت پیش ببرد. با خودتان عهد ببندید که اگر کار مشخصی را در زمان معین به خوبی و با موفقیت انجام دهید برای خود پاداشی تهیه کنید. تلاش کنید تا از چیزهایی که به آن‌ها علاقه دارید بیشتر بهره ببرید تا انگیزه بیشتری برای انجام کارهایتان داشته باشید. برای کارهای کوچک، پاداش کوچک و برای کارهای بزرگتر پاداش بزرگتری را برای خود در نظر بگیرید.
-
به موقع عمل کنید
شاید گاهی برایتان پیش آمده باشد که میل به انجام کاری را دارید اما انگیزه انجام آن بسیار کم است. در اینجور مواقع برخی تصور می‌کنند که اگر آن کار را به تعویق بیندازند، شاید بعدها انگیزه انجامش بیشتر شود اما درست عکس این موضوع اتفاق می‌افتد. شما زمانیکه انگیزه کمی برای انجام کاری دارید اگر انجام آن را به زمان دیگری موکول کنید انگیزه شما کمتر شده و حتی ممکن است به صفر برسد و فراموش شود. بنابراین توصیه می‌شود در روان‌شناسی ایجاد انگیزه به موقع عمل کنید و انگیزه‌های کم را از دست ندهید.
-
افکار منفی را از خودتان دور کنید
یکی دیگر از روش‌های افزایش انگیزه دیدگاه مثبت و نداشتن افکار منفی است. قدرت افکار مثبت بسیار زیاد بوده و تنها کافیست تا شما با گفتن جمله‌ای مثبت به خودتان انگیزه‌ای برای شروع کاری ایجاد کنید. شما همچنین می‌توانید از انگیزه‌های بیرونی نیز کمک بگیرید. معاشرت با افراد مثبت‌اندیش جزو انگیزه‌های بیرونی محسوب می‌شود. این افراد با حمایت‌ها و تشویق‌هایشان می‌توانند باعث شوند که شما بیشتر تلاش کرده و احتمال موفقیت‌تان بیشتر شود.
-
زمان خود را مدیریت کنید
مدیریت زمان از مؤثرترین روش‌ها در روان‌شناسی ایجاد انگیزه محسوب می‌شود. شما با استفاده از زمان‌بندی کردن فعالیت‌های خود می‌توانید در مرحله اول به آن‌ها نظم داده و در مرحله دوم حجم بیشتری از آن‌ها را در موعد مقرر انجام دهید. سپس در پایان روز با مشاهده افرایش کارهای مفیدی که انجام داده‌اید انگیزه بیشتری نسبت به ادامه مسیر پیدا خواهید کرد.
-
وظایف بزرگ را به اجزای کوچک‌تر تقسیم کنید
هرچه وظایف بزرگتر و سنگین‌تر باشند احتمال و درصد اینکه آن‌ها را انجام ندهید هم بیشتر می‌شود. پس برای آنکه انگیزه انجام این وظایف در ما شکل بگیرد مؤثرترین راه این است که این وظایف را خرد کرده و به اجزای کوچک‌تر تقسیم کنید. برای مثال اگر پروژه کاری سنگینی را قبول کرده‌اید آن را در طی چند ماه تقسیم‌بندی کرده و هر روز بخشی از آن را انجام دهید. بنابراین انگیزه و حس بهتری نسبت انجام کار خود خواهید داشت.
-
آهسته اما پیوسته قدم بردارید
تجربه نشان می‌دهد شتاب‌زدگی در انجام امور در طول زمان شما را خسته کرده و گاهی ممکن است در اواسط راه دست از تلاش خود برای رسیدن به هدف بردارید. بنابراین بهترین راه در روان‌شناسی ایجاد انگیزه این است که شما هدف خود را بدون عجله و مصمم دنبال کنید ، در اینصورت کمتر خسته می‌شوید و قدرت بیشتری برای جنگیدن با موانع مسیر خواهید داشت.
دارن هاردی یکی از نویسندگان مشهور در نوشتن کتاب‌های انگیزشی در کتاب اثر مرکب خود به مخاطبان خود می‌آموزد که شانس، ترکیبی از آمادگی، نگرش، فرصت و اقدام است. به عبارت دیگر ما می‌توانیم با پیدا کردن آمادگی، تغییر دیدگاه‌هایمان، و استفاده از فرصت‌ها و اقدام به آن‌ها به موفقیت برسیم. خواندن پیام‌های انگیزشی تحت عنوان اینکه چگونه پولدار شویم، یا چگونه در یک ماه لاغر شویم شاید در ما ایجاد انگیزه کنند اما همه آن‌ها موقتی هستند. پس راه درست این است که پیوسته و آهسته قدم برداریم.
-
وظایف‌تان را مبادله کنید
گاهی در انجام امور و وظایف، به خصوص در محل کار پیش می‌آید که شما علاقه‌ای به انجام وظیفه‌ای که برعهده شما است ندارید. در اینجور مواقع به جای سرزنش کردن خود و اتلاف وقت از همکارتان که می‌دانید با انجام آن کار مشکلی ندارد درخواست کنید تا این وظیفه را او برعهده بگیرد و به جای آن شما برخی از وظایف او را‌که برایتان خوشایند است برعهده بگیرید. در محیط کار به راحتی می‌توانید از استعدادها، علایق و نیاز‌های یکدیگر برای انجام وظایف‌تان استفاده کنید.
-
اهداف خود را یادداشت کنید
اهدافی که در سر دارید را بر روی کاغذ بیاورید و هنگامی که هرکدام از آن‌ها را انجام دادید و به موفقیت رسیدید آن‌ها را علامت بزنید. این کار باعث می‌شود که انگیزه شما برای ادامه و رسیدن به هدف‌های دیگر افزایش پیدا کند. هرچه تعداد هدف‌هایی که به آن‌ها رسیده‌اید بیشتر شود، با قدرت بیشتری برای ادامه تلاش خواهید کرد.
-
تجسم خلاق داشته باشید
یکی دیگر از مهم‌ترین نکاتی که در روان‌شناسی ایجاد انگیزه باید به آن توجه داشت تجسم موفقیت است. موفقیت خود را تجسم کنید، این تجسم می‌تواند شور و اشتیاق شما را برای انجام هدف‌تان ترغیب کند. موفقیت خود را قابل دسترس تصور کنید و نسبت به آن حس خوب داشته باشید.
نکات تکمیلی
ایجاد انگیزه به راحتی و سادگی امکان‌پذیر نیست. برای انجام کارهای خود از انگیزه‌های درونی که همان احساسات مثبت و خوشایند است بهره ببرید. همچنین می‌توانید از انگیزه‌های بیرونی مانند پاداش استفاده کنید. استفاده و ترکیب کردن روش‌های مختلف ایجاد انگیزه می‌تواند برای انجام وظایفی که ناخواسته و اجباری هستند بسیار مفید باشند. امیدواریم که با پیش‌گیری این روش‌های روان‌شناسی ایجاد انگیزه برای خود، در مسیر موفقیت به خوبی پیش بروید.
