افرادی که برای توانمندسازی خودشان تلاش می‌کنند، می‌توانند با تصمیم‌گیری‌های درست و تعیین اهداف خود، کنترل و مسئولیت زندگی خود را به دست بگیرند. توسعه فردی به این معنا است که شما خودتان را آنگونه که هستید ببینید، به خودتان به عنوان یک فرد منحصربفرد باور داشته باشید و توانایی‌های واقعی خود را بشناسید، و در اینصورت است که می‌توانید به سوی هدف خود با اعتماد به‌نفس بالا پیش بروید. در این مقاله از مجله مدنویس قصد داریم تا به بررسی روشهای مؤثر در رسیدن به توسعه توانمندی‌های فردی بپردازیم و شما را با آن‌ها آشنا کنیم. شما نیز اگر می‌خواهید توانمندی‌های خود را توسعه دهید، تا پایان با ما همراه باشید.
منظور از توانمندی‌های فردی چیست؟
ذات انسان به طور کلی کمال‌گرا بوده وتمایل دارد که در عرصه‌های مختلف رشد کند و زندگی خود را ارتقا دهد. به دست آوردن ثروت بیشتر، داشتن روابط اجتماعی خوب و مؤثر، تناسب اندام، جسم و روان سالم و … تنها بخش کوچکی از مسائلی هستند که ما سعی در ارتقای آن‌ها داریم. به عبارت دیگر توسعه توانمندی‌های فردی به این منظور است که ما با استفاده از ارزش‌ها، مهارت‌ها و اهداف شخصی و آمادگی برای تغییر رفتار خود برای رسیدن به اهدافمان تلاش کنیم. کنترل شرایط زندگی و رسیدن به اهداف، آگاهی از نقاط ضعف و قوت خود، آمادگی برای روبرویی با مشکلات، تقویت روحیه همکاری و مشارکت، و استفاده از فرصت‌ها قابلیت‌هایی هستند که در توانمندی فردی در افراد ایجاد می‌شود.
عوامل مؤثر بر توسعه توانمندی‌های فردی
هرچه فرد بتواند در عواملی که بر توسعه توانمندی‌های فردی مؤثراست خود را تقویت کند، شانس بیشتری برای مقابله با مشکلات در موقعیت‌های مختلف خواهد داشت. این عوامل عبارتند از:
-
پیدا کردن مهارت کافی
مهارت‌های هر شخصی اصلی‌ترین منبع او برای رسیدن به اهدافش است و بایستی مهارت‌های خود را بنا به هدفی که دارد پیش بگیرد، به عنوان مثال فردی که در رشته وزنه‌برداری فعالیتی ندارد، چرا باید برای یادگیری و پیدا کردن مهارت در بلند کردن وزنه‌های سنگین تلاش کند؟ این را به یاد داشته باشید که پیدا کردن مهارت برای سرگرمی، با پیدا کردن مهارت برای توسعه توانمندی‌های فردی متفاوت است. مهارت‌ها را می‌توان از طریق تجربه، تمرین، آموزش و تکرار بدست می‌آورد.
-
رسیدن خودآگاهی
خودآگاهی در توسعه فردی شامل درک ما از شخصیت خودمان و واکنشی است که ما در موقعیت‌های مختلف از خودمان نشان می‌دهیم. این ویژگی باعث می‌شود که ما برای پیشرفت، جنبه‌های شخصیتی خود را مورد بررسی قرار دهیم، و صفات مثبت را به کار بگیریم و صفات منفی را کاهش دهیم. افرادی که به خودآگاهی می‌رسند به راحتی می‌توانند با استفاده از تجربیاتشان تصمیمات درستی را بگیرند.
*خرید کتاب خودآگاهی و مهارت های زندگی
-
بررسی ارزش‌ها و باورها
ارزش‌ها و باورهایی هستند که برای ما اهمیت داشته و به آن‌ها معتقد هستیم اما خودمان هیچ‌گاه به طور دقیق از وجود آن‌ها آگاه نیستیم. این ارزش‌ها و باورها می‌توانند هرگونه تعهدی باشند که ما نسبت به موضوعی داشته و بنا به هر دلیلی آن را بر هر چیز دیگری ترجیح می‌دهیم. وجود ارزش‌ها می‌توانند بر رسیدن ما به توسعه توانمندی‌های فردی تأثیر داشته باشند. بنابراین باید به طور منتقدانه درست و غلط بود این ارزش‌ها را مورد بررسی قرار دهیم و از آن‌ها آگاه باشیم.
-
تعیین هدف
تعیین هدف اصلی‌ترین گزینه‌ای است که برای توانمندسازی فردی ضروری است. فردی که هدفی برای زندگی خود داشته باشد ابتدا ارزش‌های خود را بررسی کرده و قبول کرده است که مسئولیت زندگی فردی خود را برعهده بگیرد. تعیین هدف باید واقع‌بینانه باشد تا مسیر درستی را برای ادامه زندگی به ما نشان دهد.
-
داشتن اطلاعات کافی
یکی دیگر از عواملی که به طور غیرمستقیم بر توسعه توانمندی‌های فردی تأثیرگذار است داشتن اطلاعات کافی و دانش لازم است. پیدا کردن اطلاعات صحیح و قابل اطمینان برای انتخاب هدف مهم بوده و بدون آن انتخاب‌های افراد در زندگی شخصی و کاری خود بسیار محدود می‌شود. بهترین و سریع‌ترین راه برای پیدا کردن اطلاعات، دسترسی به اینترنت است که با استفاده از آن می‌توان به حجم زیادی از اطلاعات دست یافت.
روشهای رسیدن به توسعه توانمندی‌های فردی
۱. پرورش تفکر کارآفرینی
معمولاً افراد کارآفرین از روحیه‌ای نوآور برخوردار هستند و با برنامه‌ریزی برای رویدادهای آینده بسیار موفق‌تر از افراد دیگر عمل می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که افراد با داشتن تفکر کارآفرینی در توسعه مهارت‌های خود در جهت رشد توانمندی‌ها موفق‌تر باشند. با استفاده از تفکر کارآفرینی فرد با شرایط محیطی نیز بهتر تطبیق پیدا می‌کند و رسیدن به اهداف مورد نظر راحت‌تر انجام خواهد شد.
۲. ذهن فعال و پویا
داشتن یک طرز تفکر ثابت باعث می‌شود که ما همه چیز را از یک دیدگاه ببینیم و از ریسک و اشتباه بترسیم. در صورتی که آدمی با ریسک کردن و به دست آوردن تجربه به رشد و تکامل می‌رسد. داشتن ذهن بسته ما را در برابر موقعیت‌های مختلف زندگی ناتوان کرده و به همین دلیل از موفقیت دور می‌شویم. همانطور که گفته شد اینگونه افراد به دلیل ترس از شکست هیچ‌گاه ریسک نمی‌کنند و در نتیجه تجربه جدیدی نیز بدست نمی‌آورند. در صورتی که می‌دانیم به دست آوردن تجربه ما را در توسعه مهارت‌های فردی کمک خواهد کرد.
۳. کاهش عوامل استرس‌زا
داشتن استرس زیاد علاوه بر مشکلاتی که برروی سلامتی روح و جسم انسان خواهد داشت، می‌تواند تأثیر زیادی نیز در رسیدن فرد به اهداف خود داشته باشد. اضطراب و استرس طولانی مدت باعث کاهش اعتماد به نفس افراد شده و همین موضوع باعث می‌شود که توانمندی افراد در دستیابی به اهدافشان نیز کاهش پیدا کند. بنابراین همیشه بایستی به دنبال راهی برای کاهش استرس بود. روشهای ساده‌ای مانند انجام مدیتیشن، خواندن کتاب مورد علاقه، نوشیدن یک فنجان قهوه همگی می‌توانند برای کاهش عوامل استرس‌زا مفید باشند.
۴. تمرین انعطاف‌پذیری
بسیاری از افراد پس از شکست خوردن همه اهداف خود را برای همیشه فراموش می‌کنند و امید خود را از دست می‌دهند اما داشتن انعطاف‌پذیری به شما کمک می‌کند که پس از شکست بتوانید بلند شوید و به مسیر خود ادامه دهید. بنابراین یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در رشد توسعه فردی انعطاف‌پذیری است؛ زیرا با استفاده از آن می‌توانیم شکست خود را بپذیریم و برای شروع دوباره تلاش کنیم، در غیر اینصورت هیچکدام از ما به نتیجه‌ای نمی‌رسیم. انعطاف‌پذیری را می‌توان با استفاده از تنظیم احساسات و داشتن تفکر مثبت در خودمان ایجاد کنیم.
۵. برنامه‌ریزی
برنامه‌ریزی کردن برای رسیدن به اهداف و افزایش توسعه توانمندی‌های فردی بسیار مؤثر است. اما یک برنامه خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ برنامه‌ریزی خوب برنامه‌ای است که بتواند به سوال‌هایی مانند موارد زیر به خوبی پاسخ دهد:
– برای انجام هدف خود به چه مهارت‌هایی نیاز دارید؟
– دلیل نیاز به این مهارت در چه چیزی است؟
– چه کسانی در این هدف با ما مشارکت دارند؟
– چگونه می‌توانیم در این مهارت‌ها تجربه کسب کنیم؟
– چگونه این مهارت‌ها را توسعه دهیم؟
– این اهداف در چه مکانی قرار است به واقعیت تبدیل شوند؟
– چه زمانی این مهارت‌ها تحقق پیدا می‌کنند؟
– و در آخر، رسیدن به این هدف چه مزایایی را به همراه خواهد داشت؟
۶. ثبت پیشرفت‌های خود
همانطور که به سمت اهدافمان در جهت توسعه توانمندی‌های فردی خود حرکت می‌کنیم، برای آنکه بدانیم در مسیر درستی قرار داریم لازم است پیشرفت‌هایی که در طول مسیر کسب می‌کنیم را ثبت کنیم. زمانیکه مسیر خود را ثبت می‌کنیم اگر بنا به هر دلیلی از مسیر درست خارج شویم، می‌توانیم با بررسی آن مسیر دیگری را پیش بگیریم. همه ما می‌توانیم با خودآگاهی نسبت به رفتار و عملکرد خود و همچنین بررسی اینکه به چه چیزهایی برای اهدافمان نیاز داریم و در چه مرحله‌ای از رسیدن به آن هستیم، پیشرفت بهتری در رشد و توسعه فردی خود داشته باشیم.
۷. امتحان روشهای جدید
در بسیاری از کتاب‌های معتبر که در زمینه توسعه فردی به چاپ رسیده‌اند به این نکته اشاره شده است که هرچه ما راه‌های بیشتری را برای پیشرفت خود ایجاد کنیم، مهارت‌های ما نیز افزایش یافته و موفقیت‌های بیشتری از آن ما خواهد شد. بنابراین افراد باید همیشه تلاش کنند تا مهارت‌های جدید آموخته و یا گاهی برخی از فعالیت‌ها را برای یادگیری مهارت‌های جدید انجام دهند. این تجربه ثابت شده است که در یادگیری این مهارت‌ها ممکن است شما چیزی را یاد بگیرید که زندگی‌تان را به طور کامل دست‌خوش تغییر قرار دهد.
۸. استعدادیابی
یکی از روش‌هایی که بایستی برای شروع توسعه توانمندی‌های فردی از آن استفاده کنید، شناخت استعدادهای خودتان است. برای این کار هم می‌توانید از آزمون‌های مختلفی که برای شناخت استعداد و تیپ‌های شخصیتی وجود دارد استفاده کنید و هم می‌توانید فعالیت‌هایی که از انجام آن‌ها لذت برده‌اید را یادداشت کنید و ببینید در چه زمان‌هایی و در انجام چه کارهایی بهتر عمل کرده‌اید و موفق بوده‌اید. شناسایی استعداد‌ها گام مهمی در رسیدن به توسعه فردی محسوب می‌شود. اگر زمان و عمر خود را صرف کارهایی کنید که در مسیر استعداد شما نبوده است علاوه بر اتلاف انرژی، خستگی و ناامیدی نیز در شما افزایش یافته و بدین ترتیب از دنبال کردن اهداف خود نیز دست خواهید کشید.
