موضوع گیاهخواری چندی است که بسیار پررنگ‌تر از قبل به آن پرداخته می‌شود و سالانه افراد زیادی را به خود جذب می‌کند، اما گیاهخواری از قبل میلاد مسیح در دنیا به شکل و سبک‌های مختلف وجود داشته است. امروزه نیز افرادی که طرفدار دفاع از حقوق حیوانات و محیط زیست هستند و یا به سلامتی خود اهمیت می‌دهند به سراغ این سبک از زندگی می‌روند. گیاهخواری شاید نسبت به خام گیاهخواری به گوش افراد آشناتر باشد زیرا خام گیاهخواری از زیرگروه‌‌های آن و مقوله‌ای نسبتاً جدید است. ما در این مقاله به انواع رژیم‌های گیاهی پرداخته و تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری را بررسی خواهیم کرد. با مدنویس همراه باشید.
رژیم گیاهخواری به چه نوع رژیمی گفته می‌شود؟
رژیم گیاهخواری مخصوص افرادی است که روش تغذیه آن‌ها با افراد عادی متفاوت بوده و از خوردن محصولات گوشتی مانند گوشت انواع حیوانات (گوشت قرمز، گوشت شکار و گوشت پرندگان)، محصولات دریایی مانند ماهی، صدف، میگو و هر آنچه که از کشتار حیوانات بدست می‌آید اجتناب می‌کنند. افراد گیاه‌خوار در کنار محصولات لبنی مانند دوغ، ماست، کره، پنیر و … از مواد غذایی گیاهی مانند سبزیجات، آجیل‌ها، دانه‌ها، میوه‌ها و … استفاده می‌کنند.
انواع رژیم‌های گیاهخواری
همانطور که گفته شد رژیم‌های گیاهی به اجتناب از خوردن فرآورده‌های گوشتی و دریایی گفته می‌شود اما در برخی از انواع گیاهخواری ممکن است افراد از محصولات لبنی استفاده نکنند و یا بسته به باور و عقاید خود از خوردن تخم مرغ خودداری کنند. به همین دلیل گیاهخواری بسته به نوع و درجه گیاه‌خوار بودن در انواع مختلفی دسته‌بندی شده که هرکدام فواید و مشکلات مخصوص خود را دارند که در ادامه به طور کامل به آن‌ها می‌پردازیم.
گیاهخواری (vegetarianism)
در این نوع رژیم گیاهخواری فرد از خوردن هرگونه مواد غذایی که پروتئین حیوانی دارد اجتناب کرده، اما از تخم مرغ و عسل و محصولات لبنی نیز استفاده می‌کند. گیاهخواری از قرن ششم قبل از میلاد در کشورهای هند و یونان رواج یافت و پایه و اساس آن صدمه نزدن به حیوانات بود که در هند به این نوع صلح بین انسان و حیوان آهیسما گفته می‌شود. سال‌ها بعد و با آمدن امپراتوری روم گیاهخواری به طور کامل برچیده شد تا اینکه در قرن نوزدهم دوباره گیاهخواری گسترش یافت. در سال ۱۸۴۷ در انگلستان انجمنی برای حمایت از گیاهخواران تأسیس شد و کشورهای هند، آلمان و هند از او
لین عضوهای آن انجمن بودند.
این نوع روش تغذیه به گونه‌ای رواج یافت که تا قرن بیستم سراسر جهان را فرا گرفت و انسان‌ها از این نوع رژیم غذایی استقبال کردند. انگیزه اکثر مردم از گیاهخواری در درجه اول دلایلی چون دفاع از حیوانات و محیط زیست، و سپس حفظ سلامتی و مسائل اقتصادی بود. نوع دیگری از گیاهخواری نیز وجود دارد که به صورت خام است. از تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری می‌توان به سخت‌‌گیرانه‌تر بودن رژیم خام گیاهخواری اشاره کرد که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم. رژیم گیاهخواری، خود به ۳ دسته تقسیم می‌شود:
-
گیاهخواری همراه شیر و تخم‌مرغ
که نام دیگر این نوع گیاهخواری ovo-lacto vegetarianism است. در آن افراد، انواع گوشت قرمز و آبزیان را در تغذیه خود استفاده نمی‌کنند اما شیر و تخم‌مرغ را مصرف می‌کنند. برخی از آن‌ها از ژلاتین نیز استفاده نمی‌کنند زیرا ژلاتین از بدن یک حیوان مرده گرفته می‌شود.
-
گیاهخواری همراه شیر و یا lacto vegetarian
گیاه‌خوارانی هستند که با آنکه انواع گوشت حیوانات و تخم‌مرغ را مصرف نمی‌کنند اما محصولات لبنی را در برنامه غذایی خود قرار می‌دهند. گیاهخواران لاکتو همچنین سس مایونز، برخی از کوکی ها یا کیک، و محصولات با تخم‌مرغ نمی‌خورند.
-
گیاهخواری همراه تخم‌مرغ و یا ovo vegetarian
به گیاه‌خوارانی گفته می‌شود که از محصولات گوشتی و لبنی استفاده نمی‌کنند اما تخم‌مرغ در برنامه غذایی آن‌ها موجود است. این گروه همچنین از محصولاتی که با پروتئین شیر یا لاکتوز تهیه می‌شود استفاده نمی‌کنند مانند پنیر و یا ماست گوسفندی.
خام گیاهخواری
خام گیاهخواری مجموعه‌ای از گیاهخواری است که با خام‌خواری ترکیب شده است و هدف آن مانند گیاهخواری حذف تمام غذاهایی است که ریشه حیوانی دارند. تغذیه در این نوع رژیم به گونه‌ای است که غذاها یا باید به صورت خام مصرف شوند و یا در دمای ۴۸ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد طبخ داده شوند. این نوع رژیم از اواسط قرن نوزدهم به عنوان راهی برای جلوگیری از بیماری رواج یافت و علاقه‌مندان به آن به دلایل سلامتی جذب آن می‌شوند. آن‌ها بر این باورند که مواد غذایی خام و یا با حداقل پخت بسیار مغذی‌تر از سایر مواد غذایی هستند.
رژیم غذایی خام گیاهخواری غنی از میوه‌ها، سبزیجات، آجیل، دانه‌ها و حبوبات است و به طور طبیعی غذاهای فرآوری شده در آن بسیار کم است. از جمله روش‌هایی که برای آماده کردن این نوع رژیم استفاده می‌شود می‌توان به گرفتن عصاره، خیساندن، جوانه زدن و مخلوط کردن به جای پخت اشاره کرد. از تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری که بیشتر علاقه‌مندان این رژیم به آن معتقد هستند، این است که رژیم غذایی خام گیاهخواری تمام مواد مغذی بدن انسان را تأمین می‌کند.
مواد غذایی مورد استفاده در خام گیاهخواری
- انواع میوه به صورت تازه، خشک شده، آبدار و یا آب گرفته شده
- انواع سبزیجات به صورت خام، آبدار و یا خشک شده
- شیرآجیل که به صورت خام باشد
- کره بادام زمینی خام
- آجیل و دانه‌هایی که سرخ نشده باشند و به صورت خام باشند
- غذاهای رژیمی مانند میسو، کیمچی و کلم ترش
- دانه‌های پخته نشده، حبوبات خیس شده و یا جوانه زده شده
- جلبک دریایی
- برخی از شیرین کننده‌ها، مانند شربت خالص افرا و پودر کاکائو خام که فرآوری نشده باشند
- ادویه جاتی مانند سرکه و سس سویا به صورت خام
مواد غذایی ممنوع در خام گیاهخواری
- میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌ها و حبوبات پخته شده
- آجیل‌ها و دانه‌های سرخ شده
- نمک
- شکر و آرد تصفیه شده
- روغن‌هایی که در کارخانه‌ها تصفیه می‌شوند
- انواع آب میوه‌های پاستوریزه شده
- قهوه و چای
- الکل و سیگار
- تنقلاتی مانند چیپس و شیرینی و همچنین غذاهایی که به صورت فرآوری شده به فروش می‌رسند.
نیمه گیاهخواری
در رژیم غذایی نیمه گیاهخواری افراد علاوه بر خوردن میوه و سبزیجات به میزان کم و متعادل از محصولات گوشتی نیز استفاده می‌کنند. این رژیم نسبت به دیگر انواع گیاهخواری منعطف‌تر و به عبارتی ساده‌تر بوده و برای کسانی‌که علاقه دارند در کنار محصولات گیاهی از محصولات گوشتی به مقدار کم استفاده کنند بسیار مناسب است. این نوع رژیم در سال ۲۰۱۹ در رتبه سوم از رژیم‌های مفید برای سلامتی و در رتبه دوم پس از رژیم مدیترانه‌ای به عنوان بهترین رژیم گیاهی قرار گرفت.
وگانیسم
رژیم غذایی وگان یا به عبارتی گیاهخواری مطلق بیشتر از آنکه نوعی رژیم غذایی باشد، نوعی سبک زندگی است. افرادی که به این نوع رژیم علاقه‌مند هستند طوری زندگی می‌کنند که به حیوانات هیچ آسیبی نرسد. این افراد از پوشاک تهیه شده از بدن حیوانات، لوازم آرایشی تست شده برروی حیوانات استفاده نمی‌کنند و طرفدار دفاع از حقوق حیوانات، محیط زیست و تغییرات اقلیمی دنیا هستند. رژیم غذایی این گروه از گیاهخواران نیز به اجتناب از مصرف محصولات حیوانی، محصولات لبنی و هر چیزی که در ترکیبات آن ژلاتین باشد تقسیم می‌شود.
تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری
از تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری که بسیار محسوس است می‌توان به ابتلا بیماری‌ها اشاره کرد، برای مثال خام گیاهخواران در مقایسه با گیاهخواران کمتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی، انواع سرطان و دیابت نوع دوم هستند. علاوه بر این از دیگر تفاوت رژیم خام گیاهخواری و رژیم گیاهخواری در شاخص توده بدنی و یا به عبارتی BMI افراد است که خام گیاهخواران BMI کمتری داشته و با افزایش سن، اضافه وزن کمتری خواهند داشت. رژیم خام گیاهخواری با همه تأثیرات مفیدش، اگر به درستی استفاده نشود، می‌تواند سبب کمبود مواد مغذی در بدن شود.
فواید رژیم گیاهخواری و خام گیاهخواری
بهبود هضم و گوارش
فیبر موجود در رژیم‌های گیاهخواری و خام گیاهخواری به بهبود هضم و بهتر شدن عملیات گوارش کمک می‌کند. این رژیم‌ها سرشار از فیبرهای محلول و نامحلول است که فیبر نامحلول کمک به هضم غذا در روده و احتمال ابتلا به یبوست را کاهش می‌دهد.
کمک به کاهش ورن
طی تحقیقاتی، افرادی که از این رژیم‌ها استفاده می‌کردند، پس از ۳ الی ۴ سال بیش از ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم وزن خود را کاهش داده بودند و کمترین شاخص توده بدنی را داشتند.
کاهش خطر ابتلا به دیابت
رژیم گیاهخواری به دلیل استفاده از آجیل، دانه‌ها، حبوبات و سبزیجات به کاهش سطح قند خون کمک کرده و مشاهده شده است که کاهش ۱۲ درصدی ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را داشته است و دلیل آن فیبر موجود در مواد غذایی مورد استفاده در این گروه است.
افزایش سلامتی قلب
در این نوع رژیم‌های گیاهی خصوصاً رژیم خام گیاهخواری به دلیل استفاده از میوه‌ها و سبزیجات، به کاهش فشار خون منجر شده که باعث کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز می‌شود. رژیم غذایی وگان نیز می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را تا ۷۵٪ و خطر ابتلاء به بیماری قلبی را تا ۴۲٪ کاهش دهد.
اگر از این مطلب لذت بردید، لطفاً آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و نظرات خود را در پایین همین صفحه برای ما بنویسید.
