مراقبه یا مدیتیشن روشی است که افراد توسط آن ذهن خود را برروی یک صدا، عبارت یا دعا، شئ، تصویر، آگاهی از خویشتن، نحوه تنفس و .. متمرکز کرده و به آرامش روح و جسم میرسند. مراقبه میتواند به آرامش، کاهش استرس و حفظ سلامتی شما کمک کند. افرادی که مراقبه را به عنوان یک ورزش و به صورت مرتب انجام میدهند، هم کمتر دچار اضطراب و افسردگی میشوند و هم شادی و نشاط بیشتری را در زندگی تجربه میکنند. در ادامه دلایلی را بررسی میکنیم که تأثیر مراقبه در زندگی را به وضوح نشان میدهد. با مدنویس همراه باشید.
تأثیر مراقبه در زندگی
۱. آثار فیزیولوژیکی بدن
- اساسیترین تأثیر مراقبه برروی بدن آرام شدن نسبی متابولیسم، کم شدن مصرف اکسیژن و کم شدن تولید دیاکسید کربن است. دلیل این کاهشها، آرام شدن نسبی متابولیسم بدن است، و ربطی به تنفس آرامتر و یا کمعمقتر ندارد.
- زمانیکه شما در حالت مراقبه قرار دارید ضربان قلبتان کاهش یافته و بطور متوسط به سه بار در دقیقه میرسد.
- با توجه به کاهش میزان تنفس در مدت مراقبه غلظت اسید لاکتیک خون شما نیز به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند. میزان و سطح اسید لاکتیک خون بستگی به حالات نگرانی و تنفس فرد دارد. این به معنی است که پایین بودن سطح اسید لاکتیک در طول مدت مراقبه به حالت آرامش فرد مراقبه کننده بستگی دارد.
- محققان بر اساس نتایج آزمایشات انجام شده دریافتهاند، زمانیکه فرد در حالت مراقبه قرار دارد مقاومت پوست او نیز افزایش مییابد. در حالیکه در حالت تنش و نگرانی مقاومت پوست بسیار پایین میآید.
- همچنین الگوی امواج مغزی در طول مدت مراقبه تغییراتی را نشان میدهد، بطوری که طول موج امواج آلفا معمولاً افزایش مییابد.
۲.تأثیر برروی هورمونهای بدن
-
تعادل هورمون کورتیزول و آدرنالین:
در دنیای پراز استرس امروز هورمونهای بدن انسان با قرار گرفتن در وضعیتهای مختلف و سادهای مانند به صدا در آمدن دزدگیر ماشین، فشارهای شغلی و یا سروصدای بچهها تحریک شده و موجب ترشح هورمونهای استرس میشوند. در چنین شرایطی، آدرنالین موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود، کورتیزول نیز قند خون را افزایش میدهد، سیستم ایمنی را ضعیف و عملکرد هضم را نیز مختل میکند.
اما زمانیکه به مراقبه میپردازید، سطح کورتیزول و آدرنالین در بدن کاهش یافته و فشار خون و ضربان قلب متعادل میشود. تأثیر مراقبه در زندگی را میتوان به عنوان پادزهری برای استرسهای دنیای مدرن دانست.
همچنین تحقیقات نشان داده است که مراقبه ممکن است نشانهها و علایم بیماریهای مربوط به استرس را بهبود بخشد. برخی از این بیماریها عبارتند از:
- سندرم روده تحریک پذیر
- اختلال استرس پس از سانحه
- و فیبرومیالژیا
-
آزاد کردن سراتونین و اکسی توسین
انجام مراقبه باعث آزاد شدن هورمونهای مربوط به احساسات خوب مثل سراتونین و اکسی توسین میشود. وظیفه هورمون سراتونین در بدن حفظ تعادل خلق و خوی ما است، به نوعی که در بسیاری از داروهای ضد افسردگی نیز یافت میشود.
اما زمانیکه ما مراقبه انجام میدهیم، بدنمان به صورت خودکار این هورمون را ترشح میکند. اکسی توسین که هورمون عشق نیز نامیده میشود، باعث افزایش محبت، عشق و ایجاد همدلی و دوستی میشود. بنابراین مراقبه میتواند به شما کمک کند تا در زندگی رابطه بهتری داشته باشید.
-
افزایش هورمون ملاتونین
ملاتونین که به هورمون خواب معروف است، هورمونی است که چرخه خواب و بیداری ما را کنترل میکند و بدن ما میزان تولید آن را کنترل میکند. برای مثال زمانیکه دچار استرس میشویم، سطح ملاتونین بدنمان کاهش مییابد. به همین دلیل وقتی که دچار استرس می شویم، نمی توانیم به درستی بخوابیم.
با انجام مراقبه میتوانید تولید ملاتونین را در بدن خود افزایش داده و خواب بهتری را نیز تجربه کنید.
-
افزایش دوپامین
دوپامین را میتوان مشهورترین ساکن سرزمین مغز دانست. دوپامین هورمونی است که مراکز پاداش و لذت مغز را کنترل میکند؛ به عبارتی کمک به کنترل حرکت و کنترل توجه، خواب، حافظه ، تأثیرگذاری بر خلق و پیشبینی لذت از جمله وظایف آن است. این هورمون مانند یک فیلتر اطلاعات عمل میکند و مغز را برای اوج عملکرد آماده میسازد. دوپامین همچنین توانایی حل مشکلات را در شما افزایش میدهد.
-
افزایش آندروسترون و فاکتور رشد انسولین
هورمون آندرسترون به هورمون ضد پیری معروف است و انسولین هورمون تنظیم و کنترل قند خون میباشد. هنگامیکه دچار استرس میشویم، این هورمونها کاهش پیدا میکنند. وظیفه این هورمونها این است که نه تنها التهاب را کاهش دهند و بدن را سالم نگه دارند، بلکه از پیری زودرس سلولها نیز جلوگیری کنند.
زمانیکه مراقبه انجام میدهید، هورمونهایی در بدن آزاد میشود که تأثیرات استرس را معکوس میکند و از مرگ زودرس جلوگیری میکند.
-
تعادل هورمونهای جنسی
وقتی بدن شما در معرض استرسهای روحی قرار میگیرد، به گونهای احساس خطر کرده و از حالت تولید مثل به حالت بقا تغییر پیدا میکند.
این وضعیت باعث افزایش کورتیزول میشود و در تولید هورمون جنسی تغییراتی ایجاد میکند. اما مراقبه میتواند سبب به تعادل رسیدن هورمونهای جنسی شود، سطح کورتیزول را کم کند و به حالت طبیعی خود باز میگرداند.
۳. کمک به کاهش و کنترل درد
بطور کلی درک شما از مفهوم درد به وضعیت ذهنی شما بستگی دارد. برای همین است که در شرایط استرسزا، بدن شما درد را بیشتر از هر موقعیت دیگری درک میکند.
به کمک تکنیکهای تصویربرداری با MRI، محققان یک مطالعه در رابطه با تأثیر مراقبه در تسکین درد انجام دادند. در این تحقیقات مشخص شد افرادی که مراقبه انجام میدادند و یا بیشتر از دیگران تفکر میکردند فعالیتهای مغزیشان برای کنترل درد افزایش پیدا میکرد.
همچنین در یک مطالعه دیگر در مورد تأثیر و تمرینات آرامش ذهن در ۳۵۰۰ نفر شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها نشان داد که بیشتر افراد با کاهش شکایت از درد مزمن روبرو شده بودند. بطور خلاصه میتوان گفت مراقبه میتواند درک مغز از درد را کاهش دهد و ممکن است بتوان برای درمان درد مزمن به عنوان مکمل در طول پروسههای درمانی یا فیزیوتراپی کمک کند.
۴. کمک به ترک عادات مخرب
تحقیقات نشان داده است که مراقبه میتواند برای خودآگاهی بیشتر، افزایش اراده، کنترل احساسات و انگیزهها و در نهایت ادراک بالا کمک کند. همه این ویژگی های مثبت موجب تسریع در روند ترک هرگونه عادت مخرب میشود.
مراقبه انضباط ذهنی و اراده اشخاص را گسترش میدهد و میتواند به شما برای جلوگیری از ایجاد انگیزههای ناخواسته کمک کند. تمرینات مراقبه همچنین میتواند به شما کمک کند تا وزن کم کنید و عادتهای ناخواسته دیگری که در زندگی شما وجود دارند را تغییر دهید.
۵. آثار روان شناختی
نتایج تحقیقات در این زمینه نشان میدهد که افرادی که تکنیکهای مراقبه را تمرین میکنند، از سلامت روانی بهتری برخوردار هستند، مقاومت بیشتری در برابر استرسها نشان میدهند، سطح اضطراب در آنها عمدتاً پایین است و در شرایط بحرانی ، نگرانی و ناراحتی واکنشهای متناسبی از خود نشان میدهند.
همچنین انواع بیماریهای روانی و به ویژه اختلالات روان پریشی شیوع کمتری در آنها دارد. افرادی که به این بیماریها مبتلا شدهاند نیز با شروع تمرینات مراقبه ، علایم بهبودی در آنها افزایش یافته است.
از دیگر آثار مراقبه برروی این افراد: عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به گذشته پیدا میکنند. توان پیگیری بیشتری در اهداف خود نشان میدهند. پرانرژیتر هستند و احساس رضایت و خرسندی بیشتر و عمیقتری نسبت به گذشته دارند.
بطور کلی یافتههای پژوهشی نشان میدهد که تأثیر مراقبه بر زندگی افراد بسیار مثبت بوده و تمرین منظم آن، ظاهراً بر رشد روان شناختی فرد اثر میگذارد. تقویت اراده، قدرت، حافظه و کاهش تنشها و استرسها از نتایج اساسی این تمرینات است.
از دیگر مزایای تأثیر مراقبه بر زندگی:
- آرامش ذهن
- کاهش نجواهای بیپایان ذهن
- بهبود تمرکز
- درک بهتر از خود، سایر مردم و جهان اطراف
- شادتر بودن ومثبت اندیش بودن
- تبدیل شدن به فردی کارآمدتر
- صبورتر شدن
- شفافیت ذهن
- پیشرفت کردن از نظر معنوی
- وضوح فکر، بینش و گشایش ذهن
از اینکه تا انتهای این مطلب همراه ما بودید از شما بسیار سپاسگذاریم، تقاظا مندیم در قسمت امتیاز دهی به این محتوا شرکت نموده و از قسمت دیدگاه نظرات ارزشمند خودتان را برای مان ثبت کنید، همچنین اگر احساس می کنید این مطلب برای دوستانتان مفید واقع می شود از قسمت اشتراک شبکه های اجتماعی این مطلب را برای آنها نیز ارسال نمایید با تشکر